Cộng đồng đã nói rất nhiều những hóa chất độc hại tiềm tàng có trong mỹ phẩm cùng những tác hại của chúng. Vậy bạn biết gì về những hóa chất này?
Parabens
Parabens là một loại hóa chất thường được sử dụng làm chất bảo quản trong thực phẩm, sản phẩm trị liệu và mỹ phẩm. Chúng có nguồn gốc từ axit para-hydroxybenzoic (PHBA), xuất hiện tự nhiên trong nhiều loại trái cây và rau quả. Paraben có nhiều dạng: methylparaben, ethylparaben, propylparaben, butylparaben và isobutylparaben. Chúng là chất bảo quản được sử dụng rộng rãi nhất trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Lý do là vì hóa chất này làm rất tốt nhiệm vụ của mình trong mỹ phẩm – giữ cho sản phẩm của bạn không bị nấm mốc và vi khuẩn, thêm vào đó, giá thành cũng tiết kiệm chi phí.
Việc sử dụng paraben trong mỹ phẩm đã gây chú ý trên các phương tiện truyền thông vào năm 2004, sau khi một nghiên cứu do Tiến sĩ Philippa Darbre thuộc Đại học Reading ở Anh thực hiện cho biết: 18 trong số 20 mẫu mô ung thư vú có chứa paraben. Vì paraben có thể bắt chước các hoạt động của estrogen và vì estrogen có thể tăng cường sự phát triển của khối u, điều này được cho là một vấn đề cần phải xem xét.
Tuy nhiên, Paraben gây ra ung thư là không chính xác. Mặc dù sự hiện diện của paraben là đáng phải lưu tâm, nhưng nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng trực tiếp nào cho thấy chúng đã gây ra ung thư hoặc góp phần vào sự phát triển của ung thư. Các khối u vú có nguồn cung cấp máu lớn, vì vậy có khả năng là bất kỳ chất hóa học nào được tìm thấy trong dòng máu sẽ có mặt trong khối u.
Trong một tuyên bố sau đó với giới truyền thông, Tiến sĩ Darbre, đề cập đến nghiên cứu năm 2004 của cô, nói rằng ‘Không có tuyên bố nào được đưa ra rằng sự hiện diện của paraben đã gây ra ung thư vú.’ Kể từ đó, đã có hàng chục nghiên cứu được thực hiện trên toàn cầu về tính an toàn của paraben, hết lần này đến lần khác chứng minh rằng paraben được phân hủy, chuyển hóa và bài tiết ra khỏi cơ thể một cách vô hại.
Hiện nay, cả ở Úc và quốc tế, giới khoa học đều coi việc sử dụng paraben trong mỹ phẩm là an toàn. Tuy nhiên, bất kỳ chất hóa học nào cũng có mặt hại của nó. Vậy nên nếu bạn bị dị ứng với Paraben hoặc các chất bảo quản tương tự thì nên tránh xa. Và khi lựa chọn sản phẩm không có Paraben thì bạn cần phải để ý thời gian sử dụng của nó. Lưu ý, thời hạn sử dụng tính từ khi mở nắp chứ không phải hạn sử dụng in trên bao bì. Các sản phẩm không chứa Paraben khi chưa mở nắp vẫn có thể để trong vài năm nhưng sau khi mở nắp thì chỉ có thể dùng trong vòng 12 tháng.
Nhôm
Mối quan tâm về ung thư cũng liên quan đến việc sử dụng nhôm trong chất khử mùi và chống mồ hôi. Vào đầu những năm 2000, nhiều hãng báo chí đã đưa tin về mối liên hệ rõ ràng giữa việc sử dụng chất chống mồ hôi có chứa nhôm và ung thư vú. Các báo cáo tương tự đã kết nối việc sử dụng các sản phẩm như vậy với sự khởi phát của bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, họ vẫn chưa bao giờ chứng minh được một cách khoa học và kết luận rõ ràng.
Nhôm có tác dụng làm tắc ống dẫn mồ hôi giúp giảm tiết mồ hôi. Một số người cho rằng quá trình này ngăn cản chúng ta giải phóng chất độc, khiến chúng tích tụ trong các tuyến bạch huyết của chúng ta. Tuy nhiên, các khối u ung thư vú không bắt nguồn từ các hạch bạch huyết, chúng bắt đầu từ vú và di chuyển đến các hạch bạch huyết sau đó. Hiện tại không có mối liên hệ rõ ràng giữa việc sử dụng các sản phẩm dưới cánh tay có chứa nhôm và chất gây ung thư vú.
Tuy nhiên, nhôm là một phân tử kim loại nặng và việc hạn chế sử dụng cũng là một cách bảo vệ bản thân khi gần như ngày nào bạn cũng tiếp xúc với chúng. Ngày nay đã có thêm nhiều sản phẩm không chứa nhôm mà bạn có thể thoải mái lựa chọn.
Triclosan
Triclosan ban đầu được phát triển như một chất chống vi khuẩn để sử dụng trong bệnh viện, chủ yếu là chất tẩy tế bào chết trong phẫu thuật. Tuy nhiên, tính hữu dụng của nó đã khiến hóa chất này ngày càng được bổ sung vào nhiều loại sản phẩm tiêu dùng bao gồm chất khử mùi, xà phòng, kem đánh răng, mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh nhà cửa nói chung. Triclosan cũng được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu và trong một số trường hợp nhất định có thể phân hủy thành các hóa chất có khả năng độc hại như dioxin.
Triclosan được đưa tin vào năm 2000 sau khi phát hiện do Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (Mỹ) công bố ghi nhận mức độ gia tăng của hóa chất được phát hiện trong môi trường và việc sử dụng nó ngày càng rộng rãi trong các sản phẩm hàng ngày là mối lo ngại. Các nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Đại học California cho thấy tiếp xúc lâu dài với triclosan gây xơ hóa gan và ung thư ở chuột. Các nghiên cứu khác cho thấy triclosan có thể phá vỡ nội tiết tố, làm suy giảm khả năng co cơ và giảm sức đề kháng của vi khuẩn.
Ở một khía cạnh khác, hóa chất này đã được chứng minh là có khả năng chống lại các tình trạng khác nhau như viêm nướu, sưng tấy và chảy máu nướu răng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến nghị kiểm soát nồng độ tối đa của triclosan (0,3%) trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân và mỹ phẩm. Hiện tại, các sản phẩm mỹ phẩm có chứa hơn 0,3% triclosan phải ghi rõ từ ‘chất độc’ trên nhãn. Nhìn chung, để đảm bảo an toàn cho bản thân, bạn nên dùng các sản phẩm không chứa Triclosan.
Formaldehyde
Formaldehyde là một hợp chất hữu cơ có nhiều mục đích sử dụng. Mặc dù thường được kết hợp với ướp xác, nó cũng được sử dụng trong sản xuất vật liệu xây dựng, dệt may, sản phẩm tẩy rửa gia dụng, nhựa, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Nó cũng xuất hiện tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, ví dụ như trứng.
Formaldehyde thường không được sử dụng ở dạng tinh khiết, nhưng được thay đổi một chút và được liệt kê dưới tên formalin. Nó hoạt động như một chất bảo quản để bảo vệ sản phẩm khỏi bị nhiễm bẩn. Formaldehyde được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là chất gây ung thư Nhóm 1 (được biết là gây ung thư ở người). Nó cũng có thể gây kích ứng da và các giác quan và khó thở ở người khi hít phải, nuốt phải hoặc nếu tiếp xúc với da. Vậy tại sao nó vẫn được sử dụng trong các sản phẩm hàng ngày?
Cũng như các hóa chất khác, nồng độ có trong sản phẩm mới là điều quan trọng. NICNAS đã đánh giá formaldehyde và đặt giới hạn an toàn tối đa cho việc sử dụng nó trong mỹ phẩm. Các sản phẩm miệng như kem đánh răng có thể chỉ chứa tối đa 0,1% formaldehyde, trong khi chất làm cứng móng tay có thể có tới 5%. Tất cả các sản phẩm mỹ phẩm khác (chẳng hạn như dầu gội đầu và dung dịch ép tóc) có thể có tới 0,2%. Ở mức độ thấp này, việc sử dụng formaldehyde được coi là an toàn.
NICNAS đã lưu ý rằng những người có làn da đặc biệt nhạy cảm vẫn có thể bị kích ứng ngay cả khi ở nồng độ thấp này. Vậy nên khi lựa chọn sản phẩm sử dụng nên đặc biệt lưu ý.
Phthalates
Phthalates (phát âm là THAL-ates) là một nhóm hóa chất khác được tìm thấy trong một số mỹ phẩm đã bị các nhóm hoạt động vì môi trường gắn cờ đỏ. Chúng thường được sử dụng để làm cho các sản phẩm nhựa mềm và dẻo nhưng cũng có thể được tìm thấy trong mỹ phẩm như sơn móng tay, keo xịt tóc (để làm cho sản phẩm bớt giòn hoặc cứng hơn) và nước hoa.
Phthalates được sản xuất từ dầu và có hơn 20 loại đang được sử dụng phổ biến. Vì các phthalate khác nhau có cấu trúc hóa học, cấu trúc độc tính và cách sử dụng khác nhau, nên tính an toàn của chúng không nên được khái quát thành một nhóm mà hãy xem xét trên cơ sở riêng lẻ. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ở nồng độ cao, lặp đi lặp lại các phthalate khác nhau có thể hoạt động như chất gây rối loạn nội tiết – điều này có nghĩa là chúng làm đảo lộn sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể và có thể dẫn đến các vấn đề về phát triển, đặc biệt là ở nam giới. Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng có thể có mối liên hệ giữa phthalates và bệnh tiểu đường loại 2.
Vậy nên khi dùng mỹ phẩm, hãy lưu ý loại hóa chất này trên bao bì sản phẩm và tránh xa những mỹ phẩm có Phthalates.
Chì, kim loại
Câu chuyện chì trong son môi không còn quá xa lạ với những ai đã biết và đã dùng mỹ phẩm. Chúng ta đều biết rằng, tất cả những lượng chì trong son dùng để giữ màu thì luôn ở mức cho phép của cơ quan kiểm định. Tuy nhiên, đó là khi bạn mua sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, không phải hàng nhái và không rõ xuất xứ. Khi trào lưu hàng nội địa quốc tế, hàng xách tay ngày càng phổ biến thì lượng hàng nhái, hàng giả cũng nhiều không kém.
Nếu hàng thật chỉ giữ lượng chì ở mức cho phép, hoặc chì, kim loại chỉ là một lượng tạp chất nhỏ trong các loại dung môi cấu thành, thì hàng nhái có lượng chì cao hơn hẳn, nhằm tạo ra màu son đa dạng, tươi tắn. Vậy nên, với chì, người dùng cần chủ động.
